Verwacht - juli/augustus 1997, nr 180

Broeierige Blockbusters
Het ritueel is in de Verenigde Staten allang ingeburgerd en begint de laatste jaren ook hier in zwang te raken. Maar het blijft merkwaardig: uitgerekend in het zomerseizoen brengen de grote Amerikaanse filmmaatschappijen hun zwaarste en meest kostbare kanonnen in stelling. Onder de brandende zon vliegen er nogal wat projectielen over en weer, zowel op het doek als achter de schermen. Of ze ook allemaal doel zullen treffen valt moeilijk te voorspellen, dat er slachtoffers vallen staat vast. En het meest doorzeefde slachtoffer blijkt ieder jaar opnieuw het scenario, dat in de preproduktiefase van elke fatsoenlijke spektakelfilm, of blockbuster in vakjargon, ongelezen in de versnipperaar verdwijnt. Wat doet het er ook toe wat de held voor achtergrond heeft? Wij willen blikschade, explosies, monsters, trucages, kabaal, mooie kleuren! Natuurlijk heeft Batman een moeilijke jeugd achter de rug, kan Sandra Bullock haar auto niet verzekerd krijgen, wil Will Smith dat buitenaards tuig nog eens van jetje geven en gaat John Travolta geen zee te hoog om zijn vrouw te beschermen, maar het is allemaal bijzaak. Blockbusters moeten knallen!
En knallen zullen ze, om te beginnen met Speed 2: cruise control, het vervolg op, u raadt het al, Speed. Regisseur Jan de Bont had bij zijn debuutfilm aan succes geen gebrek, maar de opvolger is in de Verenigde Staten niet echt als een bom ingeslagen. De film werd door de pers gekraakt en haalde in het voor blockbusters zo cruciale openingsweekend iets meer dan zestien miljoen dollar binnen, waar dat toch op zijn minst tien miljoen meer had moeten zijn, zeker met een budget van 145 miljoen. Maar ja, wat wil je ook, Keanu Reeves weigerde terug te keren en werd door De Bont vervangen door Jason Patric, de enige acteur uit Sleepers die u zich niet meer zult herinneren. Wel terug is Sandra Bullock, die dit keer het ruime sop kiest om af te koelen van haar avontuur met Keanu. Dat loopt natuurlijk mis: het cruiseschip waarop Sandra tot rust probeert te komen wordt gekaapt door terrorist Willem Dafoe en zet stuurloos koers richting Sint Maarten, alwaar De Bonts zoontje Alexander middenin de vuurlinie belandt. Eerlijk waar.

Sandra Bullock in Speed 2: cruise control.

Hier duurt het wat langer, maar de film die De Bont in de Verenigde Staten al na een week de pas af sneed is ook een vervolg. Batman & Robin is de vierde Batman-film en de tweede van regisseur Joel Schumacher, die weinig aan het toeval wilde overlaten en het Dynamische Duo versterkte met Batgirl Alicia Silverstone. Het onder een dikke laag rubber Transpirerende Trio neemt het op tegen, ach waarom ook niet, maar liefst twee geduchte vijanden. Allereerst is daar de Ecologische Eva met de groene vingers Poison Ivy, vertolkt door Uma Thurman, maar voor de klantenbinding zal vooral de IJs-spuitende Eik Arnold Schwarzenegger moeten zorgen. Afgaande op de plaatjes is Arnolds Mister Freeze een snoodaard van formaat, dus we verwachten dat de nieuwe Batman-vertolker George Clooney temidden van zoveel fotogeniek gespleten persoonlijkheden nauwelijks de kans krijgt enige indruk te maken. Jammer, want Clooney is cool en verdient beter.

Arnold Schwarzenegger in Batman & Robin.

Een andere stripverfilming vol knallen en vreemde vijanden is Men in black van regisseur Barry Sonnenfeld, die eerder twee delen Addams Family en een deel Get Shorty maakte. Al zijn we geen fans van Sonnenfeld, hij heeft ons hart gestolen door een hoogoplopend conflict met de Columbia-studio over de lengte van de film in zijn voordeel te beslechten. Waar veel Amerikaanse films tegenwoordig nodeloos en krampachtig worden opgerekt tot minimaal twee uur verkiest de regisseur de klassieke speelduur van negentig minuten. We verwachten dus een stevig doordenderend spektakel dat bijtijds in een climax uitmondt. De grote namen zijn hier die van Will Smith, de lolbroek van Independence Day, en Tommy Lee Jones, die samen de strijd aangaan met opstandige buitenaardse asielzoekers. Daar wil Frits Bolkestein vast wel een kaartje voor kopen.

Tommy Lee Jones in Men in black.

De blockbuster waarvoor wij graag in de rij staan is geen vervolg en bevat ook geen buitenaards leven, maar gaat gewoon over twee kerels die elkaar met ouderwetse pistolen naar het leven staan. De film heet Face/off, de kerels worden gespeeld door John Travolta en Nicolas Cage. Het lijkt erop dat hier toch echt serieus over een scenario is nagedacht, want het uitgangspunt klinkt even origineel als intrigerend. Detective Travolta ruilt door een medische ingreep van gezicht met comateuze terrorist Cage om zo een ramp te voorkomen. Maar Cage ontwaakt, ontsnapt en neemt Travolta's leven over, waarop de twee in een kat-en-muis spel verzeild raken. In de trailer van de film herkenden we de in Hollywood tot op heden nogal anonieme meesterhand van John Woo, die ooit furore maakte met zijn sublieme Chinese gangsterfilms The killer, Bullet in the head en Hardboiled. Als de voortekenen ons niet bedriegen zou dit wel eens de eerste onvervalste Amerikaanse Woo-film kunnen zijn, waardoor we het teleurstellende Broken arrow eindelijk kunnen vergeten. Als het meezit krijgt het Nederlandse blockbuster-seizoen dus een hele fijne staart met een Chinees luchtje en veel vuurwapengekletter in slow-motion. We duimen ervoor.

Nicolas Cage in Face/off.

Anaconda is een ouderwetse monsterfilm over een reusachtige wurgslang en het groepje ongelukkigen dat zich gillend laat verorberen. Volgens beproefd B-film recept betreft het een gemêleerd gezelschap, aangevuld met een grote ster uit vervlogen tijden. Laatstgenoemde is Jon Voight, die zijn best doet om Marlon Brando's krankzinnige rol in het hilarisch mislukte The island of dr. Moreau te overtreffen, maar daar net niet in slaagt. Voight moet het dan ook doen zonder een dwerg aan zijn zijde. De regie van deze grotendeels in de Braziliaanse jungle opgenomen horrorfilm was in handen van Luis Llosa, een Peruaan die zoals velen het vak leerde bij de Amerikaanse B-film koning Roger Corman, die ongetwijfeld stinkend jaloers is op het Amerikaanse succes van deze sissende slangenfilm.

Anaconda: Jon Voight wil ook een dwerg.

The crow: city of angels is het vervolg op de stripverfilming The crow, een film die door de duistere stilering en de dood van ster Brandon Lee een flinke cultstatus kreeg. Dit tweede deel is de eerste speelfilm van Tim Pope, begin jaren tachtig een van de grondleggers van de videoclip en dus een voor de hand liggende keuze voor een film die het vooral van het uiterlijk moet hebben. Pope deed zijn best en ook kersverse kraai Vincent Perez weert zich kranig, maar Amerikaanse fans van het origineel vonden het dermate stuitend dat Brandon Lee's zwanenzang niet met rust gelaten werd dat ze de film massaal links lieten liggen. Veel hebben ze er niet aan gemist, deze kraai is namelijk bijzonder tam uitgevallen.

The crow: city of angels: Vincent Perez komt niet van de grond.

Gridlock'd is een inktzwarte komedie over twee aan heroïne verslaafde muzikanten die op oudejaarsdag besluiten af te kicken. Ze zoeken daartoe hulp bij de overheid en raken zo volkomen verstrikt in de bureaucratische molens van New York. De film markeert het regie- en scenariodebuut van acteur Vondie Curtis-Hall, onlangs nog te zien in William Shakespeare's Romeo + Juliet en ook hier in beeld, als gangster ditmaal. In de junkies herkennen we Tim Roth en Tupac Shakur, de rapper die niet lang na de opnamen in een regen van kogels het leven liet. Shakur bewees al in John Singletons Poetic justice over flink wat acteertalent te beschikken en zal later nog te zien zijn in de profetisch getitelde gettofilm Gang related.

The trigger effect is het regiedebuut van scenarioschrijver David Koepp, die eerder betrokken was bij films die hun succes niet in de eerste plaats aan het scenario hebben te danken: Death becomes her, Jurassic Park en diens opvolger The lost world, Mission: impossible. Bij wat Koepp voor zichzelf schreef, gaat het echter meer om psychologische spanning dan om special effects. Geïnspireerd door Connections, een BBC-documentaire uit de jaren 70 van James L. Burke, verkent Koepp het psychische mijnenveld dat ontstaat als onze elektronische hulpmiddelen het begeven. Elisabeth Shue en Kyle MacLachlan vormen een droomkoppel uit suburbia, maar worden bij een grote stroomstoring geconfronteerd met allerlei enge mannen (Dermot Mulroney, Michael Rooker) en ander ongerief. Bellen kan niet meer...

The trigger effect: Elisabeth Shue en Kyle MacLachlan voordat het licht uitvalt.

Underworld riekt op papier stevig naar het nog immer voortwoekerende post-Tarantino-virus: karikaturaal geweld met een knipoog. De Engelse regisseur Roger Christian (art director bij Alien en The life of Brian, als regisseur bekend van het curieuze geval Nostradamus) spreekt zelf van een "gangsterverhaal met een Freudiaanse reis onder de oppervlakte, volgestopt met ideeën". Vergis u dus niet, het gaat bij de bloederige wraakactie van ex-gedetineerde Johnny Crown (Denis Leary) op iedereen die betrokken was bij de moord op zijn vader in feite om een psychotherapeutische satire. Joe Mantegna speelt een gangster die op de jonge Castro lijkt, Annabella Sciorra zijn echtgenote en het speelt zich allemaal af op vaderdag.

Underworld: Denis Leary neemt wraak op Freud.

Space truckers speelt zich af in 'Deep Space', in het jaar 2196. Ruimteverhuizer Dennis Hopper vervoert samen met lekkere dingetjes Stephen Dorff en Debi Mazar een illegale lading naar Aarde. Blijkt het te gaan om Bio Mechanical Warriors (BMW's) en raakt het dappere trio ook nog eens de weg kwijt. Het camp & fantasy-gehalte van deze 'Mad Max in outerspace' ligt behoorlijk hoog, wat ook wel verwacht mag worden van Stuart Gordon, met Brian Yuzna de maker van splatterkomedie Reanimator en geestelijk vader van de Disney-hit Honey, I shrunk the kids en maker van het Christopher Lambert-vehikel Fortress. Voor de BMW's werd een beroep gedaan op de grootste vrouwen van Ierland en ze werden ontworpen door de Japanners Hajime Soroyama en Joji Tanie, onder liefhebbers respectievelijk bekend van het boek 'Sexy robots' en als Screaming Mad George.

Space truckers: Debi Mazar en Stpehen Dorff komen tot elkaar.

Bean markeert het speelfilmdebuut van Mr. Bean, het door Rowan Atkinson ontwikkelde en gespeelde typetje met de wantrouwende blik, het scheve bekkie en de crisiskleren dat van elke eenvoudige handeling een hindernis weet te maken. Zijn visuele humor is oerBrits, maar universeel van aard: de tv-show wordt uitgezonden in 94 landen, ook in Nederland verkopen de videobanden uitstekend. Daar moest een film van komen, geregisseerd door Mel Smith van het komische duo 'Alas Smith & Jones' en geschreven door de drie bedenkers van Mr. Bean: Atkinson, Richard Curtis en Robin Driscoll. Voor de film bedachten zij dat Mr. Bean wat meer gewicht moest krijgen: hij heeft daadwerkelijk contact met andere mensen, hij praat zelfs. En hij wordt naar Amerika gestuurd, waar hij de kunstwereld op zijn kop zet. Vandaar de ondertitel: the ultimate disaster movie. Burt Reynolds, Amerika's grootste Atkinson-fan, smeekte om een bijrol en kreeg 'm.

Bean: Rowan Atkinson ruikt kunst in Los Angeles.

Fly away home maakt op schaamteloze wijze gebruik van dezelfde symboliek als de recente Nederlandse film De kersenpluk: opnieuw wordt de persoonlijke groei van een puber verbeeld door vliegende ganzen. Canada is echter groter dan Drenthe dus betreft het hier niet één exemplaar, maar een ganse kudde (roedel? zwerm? troep?) die liefdevol wordt bemoederd door de 13-jarige Amy, gespeeld door Oscar-winnares Anna Paquin, die uit The piano. Het wordt nog gekker: Amy's mama is dood en haar papa (Jeff Daniels) is raar, dus hij bouwt een vliegtuigje waar Amy haar ganzen mee naar het zuiden kan leren vliegen. Regisseur Carroll Ballard is gespecialiseerd in kinderen, dieren en zakdoeken en wist ons ooit met het even bezopen verhaal van The black stallion (1979) hevig te ontroeren, dus wie weet hoe de kleine Amy haar ganzen hoedt. Bij een eventueel kassucces moet er wel een percentage naar Arno Kranenborg, vinden wij.

Fly away home: Anna Paquin als Moeder de Gans.

Mark Duursma & Bart van der Put

Naar boven