Verwacht - mei 2003,nr 244

Finse Filmweek
De zomer komt eraan. Als tegengif tegen de warmte presenteert het Filmmuseum van 15 tot en met 24 mei een Finse Filmweek. Het programma geeft een beknopt overzicht van de Finse cinema van de zwijgende periode tot nu. Eindelijk de kans om te ontdekken of Aki Kaurismäki een somber buitenbeentje is of in de Finse traditie staat. De vroegste vertoonde film is de volkskomedie Nummisuutarit (The village shoemakers) van Erkki Karu uit 1923. Het populaire toneelstuk waarop de film is gebaseerd werd later nog twee keer verfilmd. Een klassieker is Valkoinen peura (The white reindeer) van Erik Blomberg uit 1952. De in Lapland opgenomen film speelt met het weerwolfthema. De film was internationaal zeer succesvol. Sininen viiko (Blue week) van Matti Kassila doet aan het werk van Bergman denken. Deze sobere klassieker uit 1954 gaat over een verboden liefde. Een favoriet van Kaurismäki is Kahdeksan surmanluotia (Eight deadly shots) van Mikko Niskanen uit 1972. De film is gebaseerd op een tragisch voorval: een boer schoot vier agenten dood die hem wilden arresteren. De film maakt de daad invoelbaar, omdat hij de boer voorstelt als een slachtoffer van de modernisering. Ook Jäniksen vuosi (Year of the hare) van Risto Jarva uit 1977 bekritiseert het moderne leven. De film gaat over een medewerker van een reclamebureau, die zijn hectische leven inruilt voor de stilte in de natuur. Over het spanningsveld tussen mens en natuur gaat het ook in de jeugdfilm Poika ja ilves (Tommy and the wildcat) van Raimo O. Niemi. In de film uit 1998 spant een jongen zich in om een gevangen lynx zijn vrijheid terug te geven. Een biopic is Aleksis kiven elämä (The life of Alexis Kivi) van Jari Halonen uit 2002. De film portretteert de in 1872 op 38-jarige leeftijd overleden Finse schrijver Alexis Kivi. Kaurismäki is met twee films in het programma aanwezig: het zwijgende Juha (1999) en het diep melancholische Mies vailla menneisyyttä/The man without a past. Met de laatste won hij vorig jaar op het filmfestival in Cannes de grote juryprijs. The man without a past wacht nog steeds op uitbreng in Nederland. Informatie: 020-5891400, www.filmmuseum.nl

The man without a past.

Shanghai knights is het vervolg op Shanghai noon, de westernkomedie waarin de slapstick-acrobatiek van Jackie Chan succesvol werd gekoppeld aan de gortdroge humor van Owen Wilson. Hun tweede avontuur brengt de revolverheld-op-sokken en Chinese krijger naar Londen. Regisseur David Dobkin (van de eigenzinnige zwarte komedie Clay pidgeons) heeft met Shanghai knights naar verluidt een bespottelijke maar zeer genietbare actiekomedie afgeleverd waarin Chan zijn meest inventieve actiechoreografie sinds jaren toont. Voor fans is Shanghai knights om een andere reden een mijlpaal: de film markeert het eerste kungfugevecht tussen Chan en zijn collega Donnie Yen, die hier de schurkenrol voor zijn rekening neemt. (Te zien vanaf 24 april)

X-men 2 borduurt voort op het politiek-maatschappelijke thema dat X-men de potentie gaf boven andere superheldenfilms uit te steken. In het Amerika van de nabije toekomst vormen mutanten een gediscrimineerde bevolkingsgroep. Professor Xavier (Patrick Stewart) strijdt samen met zijn X-men voor vreedzame integratie, terwijl zijn tegenstander Magneto (Ian McKellen) een meer radicale koers vaart. Hun strijd leidde in de eerste film tot de gevangenschap van Magneto. In dit vervolg worden de aartsvijanden gedwongen samen te werken wanneer een hooggeplaatste militair (Brian Cox) een plan in werking stelt om alle mutanten uit de weg te ruimen nadat één van hen een aanslag op de president heeft gepleegd. Parallellen met islamofobie na 11 september zijn evident, maar of het regisseur Bryan Singer dit keer wel lukt om van ideeën en actie een bevredigend geheel te smeden, valt nog te bezien. Op de recentelijk ter promotie van het vervolg uitgebrachte dubbel-dvd van X-men verkondigt hij trots dat X-men 2 veel meer actie zal bieden, aangezien de personages allemaal reeds in de eerste film werden geïntroduceerd. Dat het laatstgenoemde nou juist het sterkste aspect van de eerste film was, stemt niet direct hoopvol. (Te zien vanaf 1 mei)

X-men 2: Mutant hapt toe.

Young Adam van David MacKenzie is gebaseerd op de gelijknamige roman van de Schotse cultschrijver Alexander Trocchi en verhaalt over Joe (Ewan MacGregor), een zwerver die emplooi vindt op de boot van Les (Peter Mullan) en diens aantrekkelijke vrouw Ella (Tilda Swinton). Spanningen op de boot lopen hoog op nadat het drietal in het kanaal tussen Edinburgh en Glasgow het lijk van een jonge vrouw ontdekt. MacGregor noemde de film in een interview met de BBC "duister, erotisch en zeer volwassen". (Te zien vanaf 1 mei)

Shaolin soccer was hét bioscoopsucces in Hongkong in de zomer van 2001. De komedie, waarin kungfu-specialisten een succesvol voetbalelftal vormen, komt bijna twee jaar later alsnog in de Nederlandse bioscoop, waar een release tijdens het WK voetbal vorig jaar toepasselijker was geweest. Een gemiste kans. De ster van Shaolin soccer is Stephen Chow, die de film schreef, regisseerde en de hoofdrol voor zijn rekening nam. Chow is de Aziatische Jim Carrey. Niet alleen vanwege zijn populariteit (eerder scoorde hij onder andere met The god of cookery), maar ook vanwege zijn mimiek en lichamelijke wendbaarheid. Niettemin vloeit de fysieke humor in Shaolin soccer vooral voort uit inventieve cgi-effecten die van de film een soort 'live-action' cartoon maken. (Te zien vanaf 15 mei)

Shaolin soccer: vliegende keep.

The matrix reloaded gaat op 15 en 16 mei in de VS, Australië, Canada, Nieuw-Zeeland en een gedeelte van Europa (waaronder Nederland) tegelijk in première. De rest van de wereld volgt één of twee weken later. Het langverwachte vervolg op de existentiële sciencefictionfilm uit 1999 kende een moeizame productie. De regisserende broers Andy en Larry Wachowksi filmden de twee vervolgen vlak achter elkaar, zodat er slechts een half jaar tussen de release van de films zou gaan zitten. Tijdens de productie stierven twee actrices: Aaliyah verongelukte nog voor ze een scène had opgenomen en Gloria Foster stierf tijdens de opnamen. Keanu Reeves, Laurence Fishburne, Carrie-Ann Moss en Hugo Weaving keren terug en worden bijgestaan door Monica Bellucci en Jada Pinkett-Smith. (Te zien vanaf 15 mei)

Just married is een tienerkomedie over een jong stel, gespeeld door Brittany Murphy en Ashton Kutcher, dat hun kersverse huwelijk op de proef gesteld ziet tijdens een rampzalige huwelijksreis door Europa. Scenarist Sam Harper en regisseur Shawn Levy gaan voor platte grollen. (Te zien vanaf 8 mei)

Tootletubs & Jyro is de exporttitel van Turilas & Jäärä, een Finse animatiefilm van Mariko Härkönen en Ismo Virtanen. De titelhelden zijn twee bevriende insecten die op de vuilnisbelt allerlei avonturen beleven. Daarbij recyclen ze afval tot handige apparaten. Deze animatiefilm, waarvan ook een populaire tv-serie bestaat, is zonder dialogen en dus goed te volgen voor de allerkleinsten. (Te zien vanaf 24 april)

L'homme du train van Patrice Leconte handelt over een professionele crimineel (rock-idool Johnny Hallyday) die per trein in een provinciestadje arriveert, waar hij van plan is een bank te beroven. Hij vindt tijdelijk onderdak bij een gepensioneerde schoolmeester (Jean Rochefort), waarna een onwaarschijnlijke vriendschap tussen de twee mannen ontstaat. (Te zien vanaf 15 mei)

Darkness was de openingsfilm van het laatste Festival van de Fantastische Film maar wist in de publieksenquête van hetzelfde festival niet verder te komen dan de vijfde plaats van onder. Nochtans werd de Spaanse productie op basis van een 'teaser trailer' door Miramax stevig financieel ondersteund. Darkness is dan ook een exportfilm waar geen woord Spaans in wordt gesproken, met een Engelstalige soundtrack en een internationale cast, bestaande uit onder andere Anna Paquin, Lena Olin en Giancarlo Giannini. Net als bij zijn debuuut Los sin nombre (The nameless) vertrouwt regisseur Jaume Balagueró bij deze spookhuisfilm te veel op atmosfeer, maar dit keer is van een geloofwaardig of interessant scenario al helemaal geen sprake meer. (Te zien vanaf 8 mei)

Darkness: bezeten door vertrouwde duistere krachten.

Swimfan is een tienerthriller van John Polson over een scholier en zwemkampioen die een kortstondige relatie heeft met het nieuwe meisje van de school. Nadat hij het heeft uitgemaakt, ontpopt zij zich als een stalker. Klinkt als een update van Fatal attraction, dat op zichzelf alweer een variant was op Clint Eastwoods Play Misty for me. (Te zien vanaf 8 mei)

Tape van Richard Linklater werd ruim een jaar geleden voor het eerst besproken in de Filmkrant. De film, gebaseerd op een toneelstuk, handelt over een drietal voormalige schoolvrienden die na tien jaar weer bij elkaar komen, waarbij oude seksuele en romantische spanningen weer oplaaien. Linklater filmde hun gesprekken in real time en op DV. Na een paar keer te zijn uitgesteld wegens financiële problemen van distributeur Upstream, zou de film deze maand na een doorstart van het bedrijf alsnog in de bioscopen verschijnen. Voor het geval dat zulks daadwerkelijk gebeurt - je weet immers maar nooit - citeren we uit het in deze krant eerder verschenen interview met de maker. In dat interview stelde Linklater Dana Linssen de retorische vraag: "Welke filmmaker wil er nou niet experimenteren met real time en chronologisch draaien? De dv-technologie maakt dat mogelijk. Bovendien stelt de dv-camera je in staat om je meer met de inhoud dan met de productionele aspecten bezig te houden. Voor mij gaat Tape over herinnering. Wat herinneren die drie personen zich nou echt van wat er tien jaar geleden is gebeurd?" (Te zien vanaf 22 mei)

Roel Haanen

Naar boven